ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

 Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η   Ε Σ Π Α

 

Προτάσεις της Επιτροπής ΕΣΠΑ της ΚΕΔΕ για τη συμμετοχή της Τ.Α. στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021–2027 και γενικότερα των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων της χώρας.

Δεκέμβριος  2020 

Προτάσεις της Επιτροπής ΕΣΠΑ της ΚΕΔΕ

για τη συμμετοχή της Τ.Α. στον σχεδιασμό και την εφαρμογή

των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021–2027

και γενικότερα των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων της χώρας

 

Το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο παρέχει σημαντικές αναπτυξιακές αρμοδιότητες στους Δήμους, σε όλους τους τομείς δημόσιας πολιτικής. Επομένως δεν χρειάζεται η «νομική» μεταφορά αρμοδιοτήτων, αλλά η διεύρυνση του ρόλου των Δήμων και των συλλογικών οργάνων τους (ΚΕΔΕ και ΠΕΔ) στο σχεδιασμό και της εφαρμογή των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων.

Για το λόγο αυτό η ΚΕΔΕ έχει ήδη ζητήσει τη συμμετοχή αιρετών εκπροσώπων και επιστημονικών στελεχών της στα όργανα κατάρτισης του ΕΣΠΑ και των Προγραμμάτων του.

Η συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι απαραίτητο να αφορά όλες τις λειτουργίες της Διακυβέρνησης του ΕΣΠΑ (Προετοιμασία – Σχεδιασμός – Διαχείριση – Υλοποίηση – Παρακολούθηση – Αξιολόγηση) όπως εξάλλου αναφέρεται και στην 2^η εγκύκλιο για τον σχεδιασμό των Προγραμμάτων [1].

Σύμφωνα με το Κανονιστικό πλαίσιο και το Κοινοτικό κεκτημένο που στηρίζεται στις αρχές της εταιρικής σχέσης, της επικουρικότητας και της εγγύτητας, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ουσιαστική συνεργασία και η συνέργεια Υπουργείων –Περιφερειών – Δήμων σε κεντρικό – περιφερειακό – δημοτικό επίπεδο, όσον αφορά τον σχεδιασμό, την εξειδίκευση και την υποστήριξη της εφαρμογής των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων της επόμενης προγραμματικής περιόδου.

Για την αντιμετώπιση των κύριων πηγών προβλημάτων με επιπτώσεις στο χρόνο υλοποίησης των έργων προτείνονται:

α.Στάδιο σχεδιασμού των Προγραμμάτων (Τομεακών και Περιφερειακών)

Για τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό προτείνονται τα ακόλουθα:

v  Συστηματική ενημέρωση της ΚΕΔΕ από το Υπ. Ανάπτυξης της πορείας εξέλιξης  της εκπόνησης του ΕΣΠΑ και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων

v  Για κάθε Τομεακό Πρόγραμμα (ΤΠ), συμμετοχή της ΚΕΔΕ στην Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος, καθώς και στις τυχόν ειδικές ομάδες ανά δημόσια πολιτική, με στόχο την ολοκλήρωση των βασικών τεχνικών υποδομών και των δημοτικών κοινωνικών δομών.

v  Για κάθε Περιφερειακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ), συμμετοχή των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων (ΠΕΔ) στην Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος, καθώς και στις Ομάδες Σχεδιασμού των Στόχων Πολιτικής. Η Επιτροπή Σχεδιασμού είναι σκόπιμο να υποστηρίζεται από ομάδες εργασίας, ανά δημόσια πολιτική (Επιχειρηματικότητα, Περιβάλλον, Υποδομές, Κοινωνική πολιτική κλπ), στις οποίες θα συμμετέχουν στελέχη που προτείνουν οι ΠΕΔ.

v  Δημιουργία– θεσμοθέτηση, σε περιφερειακό επίπεδο, κοινού οργάνου της Περιφέρειας και της ΠΕΔ, στο οποίο θα συμμετέχουν επίσης Αναπτυξιακοί Φορείς της Τ.Α. που υλοποιούν προγράμματα Leader. Συγκρότηση Περιφερειακής Επιτροπής Αναπτυξιακού Σχεδιασμού – Ανάπτυξης (π.χ. με τη βελτίωση του θεσμού των ΠΕΑΣ), ως κοινού οργάνου κάθε Περιφέρειας με την αντίστοιχη Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ), για την συστηματική συνεργασία της Περιφέρειας και των Δήμων προκειμένου να διασφαλιστεί ο συντονισμός της περιφερειακής και της τοπικής αναπτυξιακής πολιτικής, η επιστημονική υποστήριξη και η κοινωνική συναίνεση στον περιφερειακό και τον τοπικό αναπτυξιακό προγραμματισμό.

v  Θεωρούμε απαραίτητη τη συμμετοχή της ΚΕΔΕ στην παρακολούθηση της εκπόνησης των στρατηγικών για την εκπλήρωση των αναγκαίων όρων σε θέματα που σχετίζονται με τις αρμοδιότητες των Δήμων (κοινωνική ένταξη, λύματα, έξυπνες πόλεις κλπ).

v  Επίσης είναι αναγκαία η άμεση συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων στην διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής του Προγράμματος για την Αγροτική Ανάπτυξη

v  Συμμετοχή της ΚΕΔΕ σε επιτροπές/ομάδες εργασίες για την απλοποίηση διαδικασιών

v  Οι πόροι για SMARTCITIES, για τη σύγχρονη διακυβέρνηση των πόλεων, να τεθούν υπό ενιαίο συντονισμό, παρακολούθηση της εφαρμογής και αξιολόγηση των επιπτώσεων από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ

v  Καθοριστική συμμετοχή της πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του Προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης (ειδική αναπτυξιακή ρήτρα, φορολογικό και επενδυτικό καθεστώς, χωρικό σχέδιο, ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών, σιδηροδρομικών και αεροπορικών έργων υποδομής κ.α

 

v  Σημαντική ενίσχυση των κοινωνικών δομών της Τ.Α.στο ΕΣΠΑ 2021–2027:

Ø  Στήριξη των δημοτικών δομών παιδικής προστασίας και πρόσθετη χρηματοδότηση για δημοτικά ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ ΜΕΑ

Ø  Ενίσχυση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι» και δημιουργία πανελλήνιου δικτύου πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας

Ø  Ενίσχυση και λειτουργικός εκσυγχρονισμός των Κέντρων Κοινότητας

Ø  Ενίσχυση – επέκταση των Δομών Καταπολέμησης της Φτώχειας (Κοινωνικά Παντοπωλεία, Δομές Παροχής Συσσιτίου και Κοινωνικά Φαρμακεία)

Ø  Ενίσχυση των δομών υγείας και πρόνοιας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

v  Να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην επιβίωση και ανάπτυξη των αγροτικών και νησιωτικών περιοχών. Με συμμετοχή της Τ.Α. δημιουργία τοπικών δομών αγροτικής ανάπτυξης σε γεωργία και κτηνοτροφία, αγροτικό εξηλεκτρισμό, κτηνοτροφικά πάρκα, βελτίωση αγροτικών υποδομών (αγροτικής οδοποιίας, δικτύων άρδευσης κλπ), ενημέρωση και υποστήριξη για την ανάπτυξη εναλλακτικών καλλιεργειών, έργα δασικής αναψυχής, δασική οδοποιία

 

v  Ειδικά για το Στόχο Πολιτικής 5 (ΣΠ5),

§  Να αξιοποιηθεί το μοντέλο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων. Με την εκπόνηση και ένταξη τέτοιων σχεδίων θα δοθεί η δυνατότητα μιας ολιστικής προσέγγισης της επιχειρούμενης ανάπτυξης μιας περιοχής, η οποία δεν είναι απαραίτητο να ταυτίζεται με τα όρια ενός μόνο Δήμου ή τμήμα του, αλλά κυρίως να εκτείνεται σε περιοχές που θα καταλαμβάνουν περισσότερους Δήμους με κοινά χαρακτηριστικά.

§  Η ΚΕΔΕ θεωρεί ότι ειδικά για το σχεδιασμό του Στόχου Πολιτικής 5, θα πρέπει να είναι επικεφαλής σχετικής Ομάδας ή «δομής» εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ.

§  Δημιουργία Επιτελικής Ομάδας Καθοδήγησης, στην οποία θα συμμετέχουν αρμόδια στελέχη του ΥΠΑΝΕ, της ΚΕΔΕ, της ΕΝΠΕ και τηςΕΕΤΑΑ με αντικείμενο, σε πρώτη φάση, τηνεκπόνηση συγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου για τον ΣΠ5 και εν συνεχεία την υλοποίησή του.

 

β. Συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή των Προγραμμάτων:

v  Θεσμοθέτηση ευέλικτων και λειτουργικών Επιτροπών Παρακολούθησης, προκειμένου να λειτουργούν ως πραγματικά θεσμικά εργαλεία παρακολούθησης (monitoring).

 

v  Θεσμοθέτηση διαδικασίας χρονοπρογραμματισμού των Προσκλήσεων και έγκαιρη ενημέρωση των Δήμων ως δικαιούχων στο νέο ΕΣΠΑ –Συμμετοχή της ΚΕΔΕ και των ΠΕΔ, μέσω της διαβούλευσης, στη διαμόρφωση των Προσκλήσεων.

 

v  Δημιουργία Προγράμματοςυποστήριξης των δικαιούχων με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ – Διάθεση πόρων Τεχνικής Βοήθειας για δράσεις θεσμικής υποστήριξης των Δήμων και τη συγκρότηση δομών τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης σε επίπεδο ΠΕΔ – Ενίσχυση του θεσμού της «διοικητικής υποστήριξης» των μικρών Δήμων.

 

v  Συστηματική παρακολούθηση των δράσεων του Στόχου Πολιτικής 5 μέσω της προαναφερόμενης Επιτελικής Ομάδας Καθοδήγησης.

 

---

[1] «Οι εταίροι στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε όλο τον κύκλο ζωής των Προγραμμάτων (σχεδιασμός, προετοιμασία, εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση)».