Τέλος της ηγεμονίας: Ο ΟΗΕ πρέπει να αντικατοπτρίζει την αλλαγή της παγκόσμιας τάξης
Από τον Δρ Ramzy Baroud
Υπάρχει μια λογική εξήγηση γιατί η Ινδία και η Βραζιλία, δύο χώρες με τεράστιους πληθυσμούς και μεγάλες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, δεν είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (UNSC).
Το Συμβούλιο - αποτελούμενο από 5 μόνιμα και δέκα εκ περιτροπής μέλη - σχεδιάστηκε για να αντικατοπτρίζει μια παγκόσμια τάξη που γεννήθηκε από τη φρικτή βία του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν τόσο απλό: Όσοι εμφανίζονταν από την πλευρά των νικητών είχαν τη μόνιμη ιδιότητα μέλους και τη δύναμη «βέτο» που θα επέτρεπε σε μία χώρα να αψηφά τη βούληση ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας.
Αυτό το άδικο σύστημα, το οποίο έχει σταθερά εξασθενήσει την ηθική βάση του ΟΗΕ, παραμένει σε ισχύ μέχρι σήμερα.
Η 73η σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη αντικατοπτρίζει τόσο την ανικανότητα της ικανότητας του ΟΗΕ ως παγκόσμιας πλατφόρμας αντιμετώπισης πιεστικών προβλημάτων όσο και τη χαοτική πολιτική σκηνή που οφείλεται στην έλλειψη ενότητας της οργάνωσης.
Η κατάχρηση του βέτο, η έλλειψη λογοδοσίας και η άδικη εκπροσώπηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών - για παράδειγμα, δεν είναι μια μόνιμη χώρα ούτε μια αφρικανική ή λατινοαμερικανική χώρα - όλοι έχουν εξαγνίσει μια οργάνωση που σημαίνει, τουλάχιστον σε χαρτί, διεθνές δίκαιο και την επίτευξη ειρήνης και παγκόσμιας ασφάλειας.
Ενώ ο Richard Falk, πρώην ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ, υποστηρίζει την «ανάγκη για ισχυρότερο ΟΗΕ», υποστηρίζει ότι «από την οπτική γωνία των σημερινών γεωπολιτικών τάσεων (ΟΗΕ) φαίνεται να έχει μειωθεί σχεδόν στο σημείο εξαφάνισης σε σχέση με τις πρωταρχικές προκλήσεις που τα κράτη που ενεργούν μόνοι τους δεν μπορούν να ελπίζουν να ξεπεράσουν ».
Ορισμένα από αυτά τα προβλήματα είναι διασυνδεδεμένα και δεν μπορούν να εξαγοραστούν με βραχυπρόθεσμες ή προσωρινές λύσεις. Για παράδειγμα, η αλλαγή του κλίματος οδηγεί συχνά σε έλλειψη τροφίμων και πείνα, γεγονός που, με τη σειρά του, συμβάλλει στην άνοδο των επιπέδων μετανάστευσης και, ως εκ τούτου, στον ρατσισμό και τη βία.
Τον περασμένο χρόνο, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ ανέφερε ότι η παγκόσμια πείνα στην πραγματικότητα αυξάνεται παρά τις προσπάθειες περιορισμού της και την επίτευξη του δηλωμένου στόχου της «μηδενικής πείνας». Σύμφωνα με το ΠΕΠ, 815 εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν από πείνα το 2016, δηλαδή αύξηση σχεδόν 40 εκατομμυρίων από το προηγούμενο έτος. Ο οργανισμός του ΟΗΕ ονόμασε τον τελευταίο αριθμό ως «κατηγορητήριο για την ανθρωπότητα».
Η αποτυχημένη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής είναι ένα άλλο «κατηγορητήριο για την ανθρωπότητα». Η συμφωνία του
Παρισιού του 2016 με τη χορηγία των Ηνωμένων Εθνών ήταν μια σπάνια λάμψη για τον ΟΗΕ, καθώς οι ηγέτες από 195 χώρες συμφώνησαν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέσω της μείωσης της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Ο ενθουσιασμός, όμως, τελείωσε σύντομα. Τον Ιούνιο του 2017, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών απέσυρε από την παγκόσμια συμφωνία, θέτοντας τον κόσμο για άλλη μια φορά σε κίνδυνο της υπερθέρμανσης του πλανήτη με τις καταστροφικές επιπτώσεις στην ανθρωπότητα.
Αυτή η απόφαση της διοίκησης των ΗΠΑ Donald Trump αποτελεί παράδειγμα για το θεμελιώδες πρόβλημα στο πλαίσιο του ΟΗΕ - όπου μια χώρα μπορεί να κυριαρχήσει ή να εκτροχιάσει ολόκληρη τη διεθνή ατζέντα, καθιστώντας τον ΟΗΕ πρακτικά άσχετο.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο ΟΗΕ ιδρύθηκε το 1945 για να αντικαταστήσει έναν οργανισμό ο οποίος επίσης έγινε άσχετος και αναποτελεσματικός: η Κοινωνία των Εθνών.
Αλλά αν η Κοινωνία των Εθνών έχασε την αξιοπιστία της λόγω της ανικανότητάς της να αποτρέψει τον πόλεμο, γιατί έχει επιβιώσει ο ΟΗΕ όλα αυτά τα χρόνια;
Ίσως, λοιπόν, ο ΟΗΕ δεν ήταν ποτέ καθιερωμένος για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του πολέμου ή της παγκόσμιας ασφάλειας, αλλά μάλλον για να αντικατοπτρίζει το νέο παράδειγμα της εξουσίας που εξυπηρετεί εκείνους που επενδύονται περισσότερο στην ύπαρξη του ΟΗΕ με τη σημερινή του μορφή.
Μόλις ιδρύθηκε ο ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους αυξήθηκαν για να κυριαρχήσουν στην παγκόσμια ατζέντα.
Όπως έχει αποδείξει η εμπειρία, οι ΗΠΑ δεσμεύονται για τον ΟΗΕ όταν ο διεθνής οργανισμός εξυπηρετεί την ατζέντα των ΗΠΑ αλλά δεν δεσμεύεται όποτε η οργάνωση δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της Ουάσινγκτον.
Για παράδειγμα, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, κατηγορούσε επανειλημμένα τον ΟΗΕ για την αποτυχία να υποστηρίξει τις παράνομες πολεμικές του προσπάθειες κατά του Ιράκ. Σε μια ομιλία ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης, το 2002, ο Μπους ζήτησε : «Θα υπηρετήσουν τα Ηνωμένα Έθνη το σκοπό της ίδρυσής τους ή θα είναι άσχετα;»
Ο "σκοπός της ίδρυσής του", εδώ, φυσικά, αναφέρεται στην ατζέντα των ΗΠΑ που έχει παραμείνει
κορυφαία προτεραιότητα των Ηνωμένων Εθνών εδώ και δεκαετίες.
Οι Αμερικανοί πρεσβευτές στα Ηνωμένα Έθνη εργάστηκαν αδιάκοπα για να υπονομεύσουν διάφορα θεσμικά όργανα των Ηνωμένων Εθνών που αρνούνται να πιάσουν την αμερικανική γραμμή. Η σημερινή πρεσβευτής των ΗΠΑ, Νίκι Χέλι , είναι πολύ πιο επιθετική από τους προκατόχους της, καθώς η ανταγωνιστική της γλώσσα και οι αδιαπραγμάτευτες τακτικές - ειδικά στο πλαίσιο της παράνομης κατοχής Ισραηλινών και του Απαρτχάιντ στην Παλαιστίνη - υπογραμμίζουν περαιτέρω την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και ΟΗΕ.
Πράγματι, ο ΟΗΕ δεν είναι μονολιθικός θεσμός. Είναι ένα υπερεθνικό όργανο που αντικατοπτρίζει απλώς τη φύση της παγκόσμιας δύναμης. Κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο ΟΗΕ διαχωρίστηκε γύρω από πολιτικές και ιδεολογικές γραμμές που προήλθαν από τον Ψυχρό Πόλεμο. Στο τέλος της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο ΟΗΕ έγινε ένα αμερικανικό εργαλείο που αντικατοπτρίζει την αναζήτηση των ΗΠΑ για παγκόσμια κυριαρχία.
Ξεκινώντας από το 2003, ο ΟΗΕ εισήλθε σε μια νέα εποχή στην οποία οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον η μόνη ηγεμονική δύναμη . η άνοδος της Κίνας και της Ρωσίας ως οικονομικών κόμβων και στρατιωτικών φορέων, εκτός από την άνοδο των περιφερειακών και οικονομικών συνασπισμών αλλού, προκαλούν μια μεγαλύτερη και αυξανόμενη πρόκληση στις ΗΠΑ στο ΣΑΗΕ και σε διάφορα άλλα θεσμικά όργανα των Ηνωμένων Εθνών.
Αν και η Γενική Συνέλευση παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανίσχυρη, εξακολουθεί να είναι σε θέση να αμφισβητήσει περιστασιακά την κυριαρχία των μεγάλων δυνάμεων μέσω της υποστήριξης άλλων οργάνων του ΟΗΕ, όπως η UNESCO , το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας κλπ.
Ο κόσμος αλλάζει πολύ, όμως ο ΟΗΕ συνεχίζει τις δραστηριότητές του με βάση μια αρχαϊκή και ελαττωματική φόρμουλα που στέφθηκε στους νικητές του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου ως ηγέτες του κόσμου. Δεν μπορεί να υπάρξει ελπίδα για τον ΟΗΕ εάν συνεχίσει να λειτουργεί με βάση τέτοιες λανθασμένες υποθέσεις και δεν πρέπει να αναγκάσει έναν άλλο παγκόσμιο πόλεμο για να μεταρρυθμιστούν τα ΗΕ για να αντικατοπτρίσουν αυτή τη νέα και αμετάκλητη πραγματικότητα.
- Ο Ramzy Baroud είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και συντάκτης του Παλαιστίνικου Χρονικού. Το τελευταίο του βιβλίο είναι «Η τελευταία γη: Παλαιστινιακή ιστορία» (Πλούτωνας Τύπου, Λονδίνο, 2018). Έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στις Παλαιστινιακές Σπουδές του Πανεπιστημίου του Exeter και είναι ένας μη κατοίκων μελετητής στο Κέντρο Ορφανίας για Διεθνείς και Διεθνείς Σπουδές, UCSB.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου