Σήμερα η Ελλάδα, όπως και οι άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, από χώρες εξαγωγής μεταναστών έχουν γίνει χώρες υποδοχής.
Ο Σάκης Δημητρακόπουλος, στέλεχος του μεγαλύτερου συνδικάτου του Βελγίου, μας είπε σχετικά:
»Γι' αυτό εξάλλου πρέπει κι εκεί να γίνει κάποια δουλειά γιατί δεν μπορούμε εμείς παλιά να ζητούσαμε δικαιώματα και όταν έρχονται ξένοι και μετανάστες στην Ελλάδα να μην τους τα δίνουμε ή τουλάχιστον σταδιακά, έστω και με ορισμένες υποχωρήσεις, να μην τα δώσουμε».
Ένας άλλος Έλληνας μετανάστης με κοινωνική δράση στη χώρα που εγκαταστάθηκε, ο Κώστας Παπαδόπουλος, πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου βόρειας Στοκχόλμης, σημείωσε:
«Σίγουρα ήταν πιο οργανωμένη η σουηδική κοινωνία, πιο εύκολα εντάσσονταν οι δικοί μας μετανάστες τότε, αλλά και οι δικοί μας κάνανε τις πιο βαριές δουλειές, τις δουλειές που δεν μπορούσανε να κάνουνε οι Σουηδοί ή που δεν θέλανε να κάνουνε.
»Με την πάροδο του χρόνου μετεξελίχθηκαν και γίνανε άξιοι μέσα στη σουηδική κοινωνία σήμερα.
»Έχουμε κι Έλληνα βουλευτή, είμαστε παρόντες στα δημοτικά συμβούλια, στα κέντρα αποφάσεων, σε επιτροπές. Ο Ελληνισμός διαπρέπει σήμερα εδώ».
Ελλάδα
Η μετανάστευση στην Ελλάδα εμφανίζει ιδιομορφίες, υπογράμμισε ο Μάρτιν Μπάλντγουιν Έντουαρντς, διευθυντής στο Παρατηρητήριο Μεσογειακής Μετανάστευσης.
«Η πρώτη ιδιομορφία είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό των μεταναστών, πάνω από το 50% προέρχεται από μία μόνο χώρα, την Αλβανία.
»Η δεύτερη, είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία των μεταναστών δεν έχει άδεια εργασίας ή παραμονής στην Ελλάδα ενώ στις άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες οι παράνομοι μετανάστες είναι γύρω στο 50%.
»Τέλος, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τους μετανάστες.
»Αρκετά αργά, μόλις το 1997 το ελληνικό κράτος άρχισε την προσπάθεια νομιμοποίησης και καταγραφής των μεταναστών αλλά χωρίς ιδιαίτερη συνέπεια ή οργάνωση.
»Το σημαντικό βήμα έγινε με την απογραφή πληθυσμού του 2001 όταν δόθηκαν εγγυήσεις στους μετανάστες ότι οι πληροφορίες γι' αυτούς δεν θα έφταναν στις αρχές ή την αστυνομία», μας είπε ο Μάρτιν Μπόλντγουιν Έντγουαρντς.
Ρωτήσαμε τον πρόεδρο του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής, Αλέξανδρο Ζαβό εάν σήμερα υπάρχουν στοιχεία για τον αριθμό των μεταναστών.
«Εμείς καταφέραμε να συγκεντρώσουμε στοιχεία από διαφορετικούς φορείς, όπως είναι το υπουργείο Εσωτερικών, το υπουργείο Εργασίας, Παιδείας, Δημόσιας Τάξης, υπουργείο Εξωτερικών, από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, το ΙΚΑ και από άλλους φορείς.
»Αναλύοντας αυτά τα στοιχεία και κάνοντας μία περίπου εκτίμηση για τους παράνομους μετανάστες ανεβάζουν τον αριθμό των μεταναστών στο ένα περίπου εκατομμύριο», μας είπε ο Αλέξανδρος Ζαβός.
Κύπρος
Διαφορετική είναι η εμπειρία της Κύπρου όπου υιοθετήθηκε ένα σύστημα παρόμοιο με εκείνο των γκασταρμπάϊτερ, των φιλοξενούμενων εργατών που είχε καλέσει μετά τον πόλεμο η Γερμανία.
Ο δόκτωρ Νίκος Τριμικλινιώτης, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας Κύπρου, μας είπε:
«Η μετανάστευση στην Κύπρο ξεκίνησε από το '89-'90. Τότε είχε διαπιστωθεί ότι υπάρχει έλλειψη εργατικών χεριών σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, όπου ήταν χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, θέσεις εργασίας χαμηλού κύρους.
»Aυτό είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξει η πολιτική. Να επιτραπεί δηλαδή σε εργαζόμενους να έρθουν να εργαστούν στη βάση ενός συγκεκριμένου μοντέλου προσωρινής παροχής άδειας εργασίας και παραμονής στην Κύπρο που συνδέεται πάντα με τον εργοδότη και την συγκεκριμένη θέση.
»Τα συνδικάτα ήταν αρχικά εναντίον, τελικά δέχθηκαν υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις ήταν τα λεγόμενα κριτήρια.
»Ήθελαν να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι που θα εργαστούν στην Κύπρο θα εργαστούν με τις ίδιους όρους εργασίας, τις ίδιες συλλογικές συμβάσεις, θα απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και δεν θα χρησιμοποιούνται ως φθηνά εργατικά χέρια για να υπονομεύσουν τις εργασιακές σχέσεις και το πλαίσιο των εργατικών κεκτημένων στην Κύπρο», μας εξήγησε ο κ. Τριμικλινιώτης.
Κοινωνίες των πολιτών
Στις χώρες της νότιας Ευρώπης υπάρχουν και μεγάλες διαφορές στο βαθμό κοινωνικής ένταξης των μεταναστών που εξαρτάται, όπως μας είπε καθηγητής Νικόλα Μάι του Μητροπολιτικού Πανεπιστημίου του Λονδίνου, από την οργάνωση της εν λόγω κοινωνίας.
«Αν η κοινωνία των πολιτών είναι καλά οργανωμένη για να ανταποκρίνεται στα διαφορετικά συμφέροντα και ανάγκες του πληθυσμού, τότε μπορεί να ανταποκριθεί και στις νέες ανάγκες των μεταναστών. Αυτό συνέβη στη βόρεια Ιταλία.
»Στην Ελλάδα, χωρίς ανεπτυγμένη κοινωνία των πολιτών, οι μετανάστες τα πρώτα χρόνια ήταν αναγκασμένοι να στηρίζονται μόνο στις δικές τους δυνάμεις», είπε ο Νικόλα Μάι.
Στην Ισπανία σε κάθε περιοχή η κατάσταση είναι διαφορετική και αυτό, σε κάποιο βαθμό συμβαίνει και στην Ιταλία, γιατί στη βόρεια οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που ήδη παρείχαν βοήθεια στις μη προνομιούχες ομάδες του πληθυσμού βοήθησαν τους μετανάστες με προγράμματα στήριξης.
Ιταλία
Στη νότια Ιταλία η στήριξη αφέθηκε στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Οι Αλβανοί μετανάστες μιλούν για την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών στο βορρά αλλά λένε ότι ο κόσμος εκεί είναι κρύος, ενώ αναφέρονται στη ζεστασιά του κόσμου στη νότια Ιταλία που άνοιξε τα σπίτια του για να τους βοηθήσει τα πρώτα χρόνια, μας είπε ο καθηγητής Νικόλα Μάι και συνέχισε:
«Οι περισσότεροι Αλβανοί μετανάστες με τους οποίους μίλησα πήγαν πρώτα στην Ελλάδα και μετά στην Ιταλία. Τα βιώματά τους στην Ιταλία ήταν γενικά καλύτερα.
»Αναφέρθηκαν ειδικά στον πολύ πιο βάναυσο τρόπο με τον οποίο τους αντιμετώπισαν στρατός και αστυνομία στην Ελλάδα.
»Αναφέρθηκαν στους χαμηλότερους μισθούς και αρκετοί μετανάστες επεσήμαναν ότι στην Ελλάδα η παραοικονομία έχει τέτοια έκταση ώστε ήταν πολύ δύσκολο για αυτούς να βρουν νόμιμη δουλειά, να πάρουν άδεια εργασίας και να συνεισφέρουν στα ασφαλιστικά ταμεία», μας είπε ο καθηγητής Νικόλα Μάι.
Πάντως, όπως σημείωσε ο κ. Μάι, και στην Ιταλία η κατάσταση δεν είναι η ίδια παντού.
Στο νότο η κατάσταση μοιάζει με αυτή στην Ελλάδα όπου οι μετανάστες μπορούν να δουλέψουν και χωρίς χαρτιά.
Στη βόρεια Ιταλία βρίσκουν πιο εύκολα δουλειά αλλά δεν μπορούν να δουλέψουν αν δεν έχουν χαρτιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου