Κανένας Δεκέμβρης

 Δεν τελείωσε ποτέ

Υπάρχουν ημερομηνίες που δεν "χάνονται".

 Δεν τις αγγίζει ο χρόνος, δεν τις ξεθωριάζει η συνήθεια. Η 6η Δεκεμβρίου είναι μία από αυτές. 

Όχι γιατί θυμίζει "απλώς" έναν άδικο θάνατο, αλλά γιατί άνοιξε μια τέτοια ρωγμή στη συλλογική μας συνείδηση που, δεκαεπτά χρόνια μετά, παραμένει ανοιχτή.

Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος δεν έγινε σύμβολο από επιλογή. Έγινε γιατί η σφαίρα που τον σκότωσε διέσχισε κάτι πολύ πιο ευρύ από το σώμα ενός δεκαπεντάχρονου παιδιού· διέσχισε μια ολόκληρη γενιά, τη σχέση της κοινωνίας με την εξουσία, την ίδια την ψευδαίσθηση της “κανονικότητας” που κάποιοι "έχτιζαν" για δεκαετίες.

 Εκείνο το βράδυ στα Εξάρχεια δεν έπεσε νεκρός μόνο ένας μαθητής, ούτε ο Δεκέμβρης του 2008 ήταν μια μεμονωμένη έκρηξη οργής.

Εκείνον τον Δεκέμβρη χιλιάδες νέοι αναγνώρισαν στον Αλέξη τον εαυτό τους. 

Στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στις γειτονιές, γεννήθηκε μια πρωτόγνωρη πολιτική αφύπνιση. Όχι οργανωμένη από κόμματα, όχι καθοδηγούμενη από μηχανισμούς, αλλά αυθόρμητη, σπασμωδική, με όλα τα λάθη, τις υπερβολές και τις αντιφάσεις της.

 Ήταν η κραυγή μιας γενιάς που ένιωθε –και νιώθει ακόμα– ότι δεν έχει θέση σε ένα σύστημα που περισσότερο τη φοβάται, παρά την σέβεται. 

Από τότε μέχρι σήμερα, πολλά άλλαξαν και πολλά έμειναν ίδια. Η σκιά όμως εκείνης της νύχτας παραμένει παρούσα κάθε φορά που ένα περιπολικό επιταχύνει απειλητικά, κάθε φορά που μια διαδήλωση περικυκλώνεται, κάθε φορά που η βία βαφτίζεται "αναγκαία".

Αυτές οι μέρες είναι του Αλέξη, κι αυτό το ξέρουν καλά όσοι μεγάλωσαν απότομα εκείνον τον χειμώνα. Αυτές οι μέρες είναι του Αλέξη γιατί κάθε Δεκέμβρης κουβαλά μαζί του το ίδιο ερώτημα: τι μάθαμε τελικά από εκείνη την εξέγερση;

Σίγουρα δεν μάθαμε να ξεχνάμε. Το απέδειξαν ακόμη και οι πιο σκοτεινές περίοδοι, όπως τα χρόνια της πανδημίας, όταν ακόμη και η κατάθεση ενός λουλουδιού έγινε αντικείμενο απαγόρευσης. Η μνήμη, όμως, δεν είναι μουσειακό είδος. Δεν αρκεί να τιμάς αν δεν συνδέεις. Κι αν κάτι συνδέει τον Δεκέμβρη του 2008 με το σήμερα, είναι η ότι η νεολαία εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση μόνιμης επισφάλειας – οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής. Ακρίβεια, εργασιακή ανασφάλεια, στεγαστική κρίση, ιδιωτικοποιήσεις βασικών αγαθών, μια δημόσια σφαίρα όλο και πιο φτωχή σε ουσιαστικό διάλογο. Κι από πάνω, μια διαρκής επίκληση της «τάξης» και της «ασφάλειας», σαν να πρόκειται για αξίες αυτονόητες, αποκομμένες από τη δικαιοσύνη και την κοινωνική συνοχή. Ζητούν ησυχία από μια κοινωνία που βράζει.

«Κανένας Δεκέμβρης δεν τελείωσε ποτέ», γράφει ο τοίχος, σαν προειδοποίηση και υπόσχεση μαζί. Όχι απαραίτητα για φωτιές και οδοφράγματα, αλλά για τη διαρκή, επίμονη διεκδίκηση του αυτονόητου: ζωές που να μη θεωρούνται αναλώσιμες, δημοκρατία που να μη χωρά μόνο στα χαρτιά, δικαιοσύνη που να μη λυγίζει μπροστά στην ισχύ.

Αυτές οι μέρες είναι το Αλέξη γιατί μας θυμίζουν τι μπορεί να γεννηθεί από μια απώλεια: οργή, ναι, αλλά και συνείδηση. Και η συνείδηση, σε βάθος χρόνου, είναι πολύ πιο επικίνδυνη για κάθε σύστημα απ’ όσο μια σφαίρα.

Από ανάρτηση:

Marianna Mitropoulou